Mawrth 2011

Heb gael gwadd i’r un cinio Gwyl Ddewi? Na phryderwch. ‘Ar Blât’ i chi y mis hwn y mae nid yn unig rysáit Cawl Cennin amgen ond gwledd o ddarllen amgen hefyd… Richard Wyn Jones a Vaughan Hughes ar refferendwm 3 Mawrth… Simon Brooks ac ‘agenda gudd’ y Cyfrifiad… Elin Llwyd Morgan a seicoleg enwau mewn cyplau… Will Patterson ac arwyr alltud pêl-droed yr Alban… Cerddoriaeth Steve Eaves ac Iwan Llewelyn-Jones… Ac i olchi’r cyfan i lawr, cwrw o’r Oes Efydd – hanes darganfyddiadau rhyfeddol Porth Neigwl. 

Steve a'i Fand a'r Felan

Menna Baines

Y mis hwn mae casgliad o bron holl ganeuon Steve Eaves yn cael ei ryddhau. Bu’n trafod y garreg filltir hon, a’r hyn sy’n ei yrru a’i ysbrydoli fel cerddor a bardd, gyda Barn.

Menna Baines
Mwy

Anghyfiawnder Olympaidd

Megan Eluned Jones

Beth yw’r diffiniad o wlad? Ardal ddaearyddol? Cenedl gyda’i llywodraeth ei hun? Pobl sy’n rhannu’r un darn o dir? Beth bynnag fo’r ateb pendant (petai ateb pendant), mae’n debygol y byddai’r rhan fwyaf ohonom yn fodlon dadlau bod Cymru’n wlad ar wahân i weddill gwledydd Prydain, ac y dylai gael ei thrin felly.

Megan Eluned Jones
Mwy

De Affrica: Dagrau Rhyddid

Aled Pickard

Y llynedd treuliodd yr awdur hanner blwyddyn yn Ne Affrica, yn gweithio ar ran Cymorth Cristnogol yn Cape Town gyda phlant sy’n gorfod byw gydag effeithiau HIV. Bu’n brofiad dirdynnol ond calonogol yr un pryd.

Aled Pickard
Mwy

Cer i Graffu

Richard Wyn Jones

Mae’r awdur, y praffaf o ddadansoddwyr gwleidyddol, wedi cael llond bol ar refferendwm Mawrth y pumed. Mae’r holl beth, meddai yma, yn ddiangen, yn ddisynnwyr, yn druenus ac yn nonsens.

Richard Wyn Jones
Mwy

Teimlo Fel Brenin

John Gruffydd Jones

Cipiodd The King’s Speech saith o wobrau BAFTA ymis diwethaf, i’w hychwanegu at y gwobrau yr oeddwedi’u hennill eisoes. Ffilm am frenin a oedd yn dioddef o atal dweud ydyw, a dyma ymateb un sydd ei hun wedi gorfod byw gyda’r cyflwr hwnnw.

John Gruffydd Jones
Mwy